Süreksizlikler, kaya kütlelerindeki eklem, tabaka düzlemi, fay dilinim, foliasyon, çatlak gibi mekanik süreksizlikler yüzeyleri veya kırıklardır. Mühendislik uygulamalarında, özellikle kaya kütlelerinin tanımlanması açısından. süreksizliklere ilişkin özelliklerin kaydedilmesi gerekir.
1. Süreksizlik Türleri
Süreksizlik türleri kaydedilirken, her süreksizlik türü için aşağıda verilen uluslararası standartlara uygun simgeler kullanılır.
Eklem: “J” harfi ile simgelenir.
Tabakalanma: “B” harfi ile simgelenir.
Fay zonu: “FZ” harfi ile simgelenir.
Fay: “F” harfi ile simgelenir.
Dilinim(klivaj): “C” harfi ile simgelenir.
Şistozite: “S” harfi ile simgelenir.
Yapraklanma(foliasyon): “Fo” harfi ile simgelenir.
Laminasyon: “l” harfi ile simgelenir.
Makaslama düzeyi: “SP” harfi ile simgelenir.
Gerilim çatlağı: “TC” harfi ile simgelenir.
Fisür: “F” harfi ile simgelenir.
Damar: “V” harfi ile simgelenir
2. Süreksizliğin Durumu
Süreksizliğin durumunu tanımlamak için aşağıda verilen tanımlar kullanılır.
2.1. Açık
2.2. Kapalı(sıkı)
2.3. Çimentolu veya dolgulu
- Kohezyonsuz malzeme(kum veya silt)
- Kil veya kil matriks
- Şişen kil veya kil matriks
- Klorit, talk veya jips
- Diğerleri (kuvars, kalsit, vb., kısaltılmış olarak belirtilmeli)
3. Süreksizlik Aralığı ve Eklem Sıklığı
Süreksizlik aralığı, komşu süreksizler arasındaki uzaklık olarak tanımlanır. Söz konusu özellik, yüzleklerde (mostralarda) hat etüdü veya pencere haritası yapılarak doğrudan ölçülebileceği gibi, sondaj karotlarından da tayin edilebilir.
İki tür uzaklık ölçülür:
- Görünür uzaklık: Süreksizlik ölçüm hattı veya sondaj ekseni boyunca iki süreksizlik arasında ölçülen uzaklık.
- Gerçek uzaklık: Ölçülen süreksizlik takımı (seti) arasındaki dik (en kısa) uzaklık.
Görünür ve gerçek uzaklıklar, en az 3 m uzunluğunda bir şerit metre kaya yüzleği boyunca serilerek hesaplanır. Süreksizlikler arasındaki uzaklığın tanımlanması amacıyla aşağıda verilen tanımlama ölçütleri kullanılabilir.
- Ölçüt 1 (Geological Society Engineering Group Working Party, 1977)
> 2 m : Aşırı derecede geniş aralıklı
600 mm – 2 m : Çok geniş aralıklı
200 mm – 600 mm: Geniş aralıklı
60 mm – 200 mm : Orta derecede geniş arlıklı
20 mm – 60 mm : Orta derecede geniş aralıklı
6 mm – 20 mm : Yakın (dar) aralıklı
< 6 mm : Çok dar aralıklı
- Ölçüt 2 (ISRM,2007)
< 20 : Çok dar aralıklı
20 – 60 : Dar aralıklı
60 – 200 : Yakın aralıklı
200 – 600 : Orta derecede aralıklı
600 – 2000 : Geniş aralıklı
2000 – 6000: Çok geniş aralıklı
> 6000 : İleri derecede geniş aralıklı
Share
ŞUB
2015